Tam sayılarda çarpma işlemi:
Önce işaret çarpımları nasıl oluyor görelim.
Aynı işaretlerin çarpımı + olur, Farklı , zıt, yada ters işaretlerin çarpımı - olur.
(+).(+)= +
(-).(-)= +
(+.(-)= -
(-).(+)= - olur.
Burada parantezin başında işaret olursa parantez içine çarpılarak dağıtılır.
örnek:
+(+)=+ , - (+) = - , + (-) = - , -(+)= - olmaktadır. bunları sayılarla yapacak olursak;
örnek:
+(+5)=+5 , +(-8)=-8 , -(+2)=-2 , -(-9)=+9 gibi...
Tam sayılarda çarpma işlemi ;
Aynı işaretli sayıların çarpımları;
örnekler:
ikisi de + pozitif olunca
(+5).(+4)=+20
(+3).(+2)=+6
(+9).(+7)=+63 burada sayıların başlarına + yazılma zorunluluğu yoktur.
ikiside - negatif olunca
(-7).(-2)=+14
(-5).(-8)=+40
(-3).(-6)=+18
Ters işaretli yani biri negatif - , diğeri pozitif + olması halinde hem sayılar çarpılır hemde işaretler çarpılır.
örnek:
(-7).(+2)=-14
(+5).(-8)=-40
(-3).(+6)=-18
(-9).(+5)=-45
(+6).(-4)=-24
(-11).(+9)=-99 gibi sonuçlar - olur.
Not : Çarpma işleminde dikkat edilmesi gereken çok önemli bir durum vardır.
( -5)(-3)=+15 olurken ( arada nokta yok) ,
parantezsiz olarak -5-3=-8 olmaktadır. yani parantez yoksa toplama yada çıkarma işlemine dönüşüyor.
örnekler:
(-8).(+5)= -40 olur.
-8+5=-3 olur.
-8(+5)= -40 olur.
(-8)5=-40 olur.
(-8)+5=-8+5=-3 olur.
örnekler:
-(-6)+(-8)=?
Çözüm: -(-6)+(-8)=+6-8=-2
-(-3)-(+7)=?
Çözüm: -(-3)-(+7)=+3-7=-4
+(-5)-(-9)=?
Çözüm: +(-5)-(-9)=-5+9=+4
Örnekler:
(-7).(+2)-(+9).(-3)=?
Çözüm: (-7).(+2)-(+9).(-3)=-14-(-27)=-14+27=+13
(-3).(-8)+(-7).(+4)=?
Çözüm: (-3).(-8)+(-7).(+4)= +24+(-28)=+24-28=-4
Tam Sayılarda Bölme işlemi
Bölme işleminde sayılar bölünür ve işareti ise aynı çarpma da ki gibi belirlenir.
yani aynı işaretlerin bölümü artı + olup, zıt işaretlerin bölümü ise - eksi olmaktadır.
Örnekler:
(+24):(+8)=+3
(+15):(+3)=+5
(-14):(-2)=+7
(-36):(-9)=+6
Ters işaretli olursa ;
(-40):(+8)=-5
(+27):(-9)=-3
(-12):(+3)=-4
(+28):(-7)=-4 gibi..